Hilde ontrafelt De Swaef
Vanaf januari 2026 duikt Hilde, medewerkster van ’t Sents Archief, in de vergeelde schriftjes van pastoor De Swaef en haalt ze naar boven in mensentaal van vandaag. Pastoor De Swaef, die aan het einde van de negentiende eeuw in Sint-Laureins woonde en werkte, liet tientallen handgeschreven schriftjes na. Daarin pende hij niets minder dan de volledige geschiedenis van het dorp neer. Niet Groot-Sint-Laureins, zoals wij dat vandaag kennen, maar het oude Sente, huis per huis, straat per straat.
Wat De Swaef deed, is eigenlijk indrukwekkend. Hij beschreef de algemene Sentse geschiedenis, maar wist ook alles van elk huis dat er toen stond. Het ene kreeg een korte vermelding, het andere een uitgebreid verhaal. Samen vormen die notitieboekjes een goudmijn. Alleen zat er een klein probleem aan vast. De schriftjes zijn handgeschreven met een geschrift dat niet meteen uitnodigt tot vlot lezen. Voeg daar nog aan toe dat De Swaef een nogal droge en soms wat schools aandoende schrijfstijl had, en je begrijpt meteen waarom de meeste mensen die boekjes snel weer dichtklapten.
Gelukkig is er Hilde. Zij heeft de moed en de nieuwsgierigheid om die oude schriftjes grondig door te nemen. En meer nog, zij vertaalt ze naar hedendaagse Vlaams. Hilde kruipt als een speelse detective door het handschrift van de pastoor, ontcijfert de zinnen en giet ze in een vorm die iedereen kan volgen. Het stof wordt weggeblazen en wat droog klonk, krijgt kleur.
De rubriek zal elke eerste dinsdag van de maand verschijnen op onze website. Elke maand neemt Hilde een stukje van De Swaef onder handen. Soms gaat het over een algemeen hoofdstuk van het dorp, soms over een verhaal rond een specifiek huis of een familie. De ene keer lees je over grote gebeurtenissen, de andere keer over het kleine dagelijkse leven in de negentiende eeuw. Samen vormen die afleveringen een verrassend beeld van hoe Sint-Laureins er toen uitzag en hoe de mensen er leefden.
Wat mag je verwachten? Verwacht geen kant-en-klare roman, maar wel een reeks die trouw blijft aan de bron en tegelijk leesbaar wordt gemaakt. Verwacht verrassingen, want De Swaef schreef dingen op die anders nooit bewaard zouden zijn gebleven.
Met Hilde ontrafelt De Swaef brengen we een stukje lokaal erfgoed opnieuw tot leven. Niet in de vergeethoek van een archiefkast, maar in een frisse rubriek waar het verleden en het heden elkaar ontmoeten. En zo leren we Sint-Laureins opnieuw kennen, door de ogen van een pastoor die meer dan honderd jaar geleden zijn dorp beschreef, en door de pen van Hilde die die beschrijvingen vandaag begrijpelijk maakt.
Elke maand een nieuw stukje. Elke maand een stukje dichter bij het Sint-Laureins van toen.